Son günlerde ülkemizin farklı bölgelerinde “ikinci baskı altın” kavramına sıkça rastlıyoruz.
“Falanca kuyumcudan aldığım ikinci baskı altın düşük ayar çıktı” veya “başka bir kuyumcuya götürdüm, düşük bozdurdu” gibi haberler ve paylaşımlar çoğalmış durumda.
Peki, nedir bu ikinci baskı altın? Gelin birlikte açıklayalım.

Darphane Basımı Sarrafiye Altınlar Nasıl Üretilir?

Çeyrek, yarım, tam, gremse veya Cumhuriyet altınları gibi sarrafiye altınları, Türkiye Cumhuriyeti Darphanesi tarafından üretilir.
Bu altınlar darphane üzerinden resmî olarak sarraflara ve kuyumculara dağıtılır, vatandaş da bunları kuyumculardan satın alır.

Bu yazı, Bilezikçi Kuyumculuk markasının sahibi ve bilezikci.com’un kurucusu Gökhan Yılmaz tarafından kaleme alınmıştır. Keyifli okumalar..

Darphane süreci şöyle işler:
Kuyumcu veya sarraf, 1 kilogramlık külçe altını darphaneye verir.
Darphane ise bunun karşılığında çeyrek, yarım, tam, gremse veya Cumhuriyet altını olarak darp edilmiş, resmi damgalı ürünleri teslim eder.
Bu hizmet karşılığında darphane, yaklaşık %6–7 oranında bir işçilik kesintisi uygular.

Bu oranın yüksekliği, özellikle Anadolu’daki bazı atölyeleri harekete geçirmiştir.
Kimi üreticiler, darphane kalıplarına benzer kalıplar yaparak kendi atölyelerinde altın basımına başlamıştır.

“İkinci Baskı Altın” Nasıl Ortaya Çıktı?

Adana, Erzurum, Diyarbakır ve Konya gibi şehirlerde bazı atölyeler, darphane benzeri kalıplarla çeyrek, yarım ve Cumhuriyet altını üretmeye başlamıştır.
Bu altınlar darphane onayı olmadan basıldığı için sektörde “ikinci baskı altın” olarak adlandırılır.

Kuyumcular genellikle bu ürünleri ikinci baskı olduklarını bilerek alırlar, çünkü darphane basımı altınlara göre %1–2 oranında maliyet avantajı sunarlar.
Görünüm olarak da %80–90 oranında benzerlik taşırlar; ağırlık ve efsaf açısından neredeyse aynıdırlar.

Fakat bazı vicdansız üreticiler bu farkı kötüye kullanarak düşük ayarlı (özellikle 21 ayar) altınlar basmaya başlamıştır.
22 ayara çok yakın görünseler de ayar farkı, bozdurma anında ciddi değer kaybına neden olmaktadır.

Neden Sorun Oluşturuyor?

Bu tür altınlar piyasada dolaşmaya başladığında, hem kuyumcular hem de vatandaşlar için ciddi mağduriyetler ortaya çıkar.
Kuyumcu düşük ayarlı altını fark ettiğinde değerinde bozamaz, vatandaş ise aldığı ürünün “sahte” olduğu endişesine kapılır.

Bu durum, kuyumcu için de en büyük itibar kaybıdır.
Çünkü bir kuyumcu için en olumsuz itham, “sahte altın satıyor” diye anılmaktır.
Oysa sorun genellikle darphane basımı olmayan ikinci baskı ürünlerin piyasaya kontrolsüz şekilde girmesinden kaynaklanmaktadır.

İkinci baskı altınlar, resmî darphane üretimi olmayan, özel atölyelerde basılmış sarrafi altınlardır.
Bazı durumlarda ayarı düşürülerek üretildikleri için hem yatırımcıyı hem kuyumcuyu zarara uğratabilirler.
Altın alırken her zaman darphane damgası taşıyan, güvenilir kuyumculardan alınmış ürünleri tercih etmek gerekir.

Bu içeriklerimiz de ilginizi çekebilir;

Yatırımlık Altınlarda Eski-Yeni Kavramı, İkinci El Algısı ve Maliyet Farkları 
Kuyumcular Hurda Altınları Tekrardan Satar mı?